Microsoft breekt eenvoud Kladblok met AI

Van minimalisme naar slimme assistent

Kladblok, sinds 1985 een vaste waarde in Windows, stond altijd bekend om zijn radicale eenvoud: een kale tekst editor zonder franje. Voor boodschappenlijstjes, snelle notities of het bekijken van code was het de ideale tool.

Echter anno 2025 is die sobere dinosaurus van het besturingssysteem niet langer onaangetast. Microsoft heeft de afgelopen maanden tevens tabellen, koppen en zelfs AI-functies toegevoegd.

Kladblok door de jaren heen

Kladblok bestaat sinds 1985 en is een van de oudste en meest iconische Windows-apps. Het begon als een eenvoudige tekst editor en bleef decennialang vrijwel onveranderd, tot de recente AI-integratie in 2025.

• 1985 – Windows 1.0: Kladblok, of Notepad, wordt geïntroduceerd als een simpele tekst editor voor .txt-bestanden. Het is ontworpen voor snelle notities en het bekijken van platte tekst zonder opmaak.
• 1990s – Windows 95/98/XP: Kladblok blijft vrijwel identiek. Het is geliefd bij programmeurs en systeembeheerders vanwege de snelheid en het ontbreken van opmaak.
• 2006 – Windows Vista: Enkele kleine verbeteringen, zoals ondersteuning voor Unicode en grotere bestanden, maar de interface blijft minimalistisch.

• 2018 – Windows 10: Microsoft voegt eindelijk functies toe zoals zoek-en-vervang met wrap-around, zoomopties, en statusbalken. Kladblok wordt tevens beschikbaar via de Microsoft Store, wat snellere updates mogelijk maakt.
• 2022 – Windows 11: Kladblok krijgt een donkere modus, tabbladen en een modernere interface. Dit markeert het begin van een visuele en functionele upgrade.
• 2025 – Copilot-integratie: Kladblok krijgt AI-functies zoals tekst samenvatting, herschrijven, en tabellen invoegen. Op Copilot+-pc’s draaien deze functies lokaal, zonder abonnement.

Van tool naar assistent

Wat begon als een kale editor is nu een slimme assistent geworden. Toch blijft de originele charme behouden voor wie dat wil: de klassieke modus zonder AI blijft beschikbaar.

De nieuwe functies

• Tabellen: In de Insider-versie van Notepad, of Kladblok, (11.2510.6.0) kunnen gebruikers nu tevens tabellen invoegen. Dat kan via de opmaakwerkbalk of met markdown-syntax. Rijen en kolommen zijn bewerkbaar en uitbreidbaar via een contextmenu.
• AI-integratie: Kladblok kan teksten schrijven, herschrijven en samenvatten. Op Copilot+-pc’s draaien deze functies lokaal dankzij een Neural Processing Unit (NPU), waardoor een abonnement niet langer nodig is.
• Streamingresultaten: Samenvattingen verschijnen woord voor woord, zodat gebruikers sneller een idee krijgen van de uitkomst.
• Bestandsbeheer: Er is nu snelle toegang tot recent geopende bestanden, wat de workflow aanzienlijk versnelt.

Waarom deze koerswijziging?

Microsoft positioneert Kladblok niet langer als een kale editor, maar als een lichte productiviteitstool die inspeelt op de AI-trend. Het bedrijf wil dat zelfs de meest basale apps in Windows bijdragen aan efficiëntie en creativiteit.

Daarmee wordt Kladblok onderdeel van een bredere strategie waarin klassieke programma’s, denk aan Paint, een tweede leven krijgen met slimme functies.

De charme van eenvoud onder druk

Toch roept deze evolutie vragen op. Wat verliezen we als Kladblok zijn minimalistische karakter verliest? Voor veel gebruikers was de kracht juist dat er niets afleidde. Nu dreigt de app te veranderen in een hybride tussen teksteditor en AI-assistent. Critici waarschuwen dat dit gemak ook luiheid kan bevorderen: samenvattingen maken zonder zelf te lezen of schrijven kan vaardigheden uithollen.

Meer duiding

De transformatie van Kladblok weerspiegelt een bredere trend: software die ooit puur functioneel was, wordt nu een platform voor AI-experimenten. Waar Word en OneNote al jaren uitgebreide functies bieden, schuift Microsoft nu zelfs de meest sobere apps richting intelligentie. Het is een strategische zet om AI te normaliseren in het dagelijks gebruik van Windows.

Maar de nostalgie blijft knagen. Kladblok was een icoon van eenvoud, een plek waar je zonder opsmuk kon typen. De vraag is of Microsoft erin slaagt die basiservaring te behouden terwijl het de app volstopt met moderne snufjes. Voorlopig lijkt het bedrijf te balanceren: tabellen en AI zijn optioneel, maar de kale tekst modus blijft bestaan.

Conclusie

Kladblok is niet langer alleen een venster voor platte tekst, maar een symbool van Microsofts AI-strategie. Of gebruikers dit omarmen of juist terugverlangen naar de Spartaanse eenvoud, zal bepalen of de app zijn nieuwe identiteit overleeft.