Toen Microsoft in 2021 Windows 11 aankondigde, was de boodschap duidelijk: dit was de toekomst van het pc-besturingssysteem. Maar vier jaar later blijkt dat deze toekomstvisie niet voor iedereen is weggelegd. Volgens schattingen heeft Microsoft sinds de lancering van Windows 11 bijna 500 miljoen gebruikers verloren.

Wat ging er mis? En waarom doet dat ertoe?
1. De harde realiteit van systeemvereisten
Een van de grootste struikelblokken voor Windows 11 was de introductie van strenge systeemvereisten. Voor het eerst moesten gebruikers beschikken over:
- Een compatibele 64-bit processor (minimaal 8e generatie Intel of 2e generatie AMD Ryzen)
- TPM 2.0 (Trusted Platform Module)
- UEFI met Secure Boot
- Minimaal 4 GB RAM; Advies 8GB RAM en 64 GB opslag
Deze systeemeisen sloten in één klap honderden miljoenen oudere, maar nog prima functionerende pc’s uit. Hoewel er workarounds bestaan om Windows 11 op niet ondersteunde hardware te installeren, biedt Microsoft daarvoor geen updates of ondersteuning. Veel gebruikers voelden zich buitengesloten of zelfs gedwongen om nieuwe hardware aan te schaffen.
2. Kritiek op gebruikservaring en prestatieproblemen
Windows 11 kreeg ook inhoudelijke kritiek. Gebruikers klaagden onder meer over:
- Trage prestaties, zelfs op high-end systemen;
- Een onlogisch en beperkt Startmenu;
- Geforceerde integratie van Microsoft diensten zoals OneDrive, Bing, Teams en de nieuwe Edge browser;
- Advertenties in het besturingssysteem zelf.
Zelfs voormalige Microsoft ontwikkelaars spraken zich uit over de lachwekkend slechte prestaties van het Startmenu. De frustratie werd versterkt door het gevoel dat Windows 11 gebruikerservaring ondergeschikt maakte aan commerciële belangen.
3. Alternatieven winnen terrein
Tegelijkertijd groeide het vertrouwen in alternatieven. Zoals Linux-distributies zoals Linux Mint, Ubuntu en MX Linux bieden een lichtgewicht, privacy vriendelijk en gratis alternatief voor Windows. Vooral Linux Mint wordt geprezen om zijn gebruiksvriendelijke interface die sterk lijkt op Windows, wat de overstap vergemakkelijkt.

Voor gebruikers met oudere hardware is Linux vaak de enige levensvatbare optie. Organisaties zoals de Computerhelpdesk Almere helpen gebruikers actief om hun oude pc’s nieuw leven in te blazen met Linux.
4. Vertrouwen onder druk
De introductie van functies zoals Recall — waarbij AI continu screenshots maakt van je scherm — leidde tot privacy zorgen en publieke verontwaardiging. Hoewel Microsoft de functie inmiddels opt-in heeft gemaakt, blijft het vertrouwen broos.
Ook het updatebeleid van Windows 11 werd bekritiseerd. Microsoft moest medio 2025 zelfs terugkrabbelen en organisaties weer controle geven over updates na felle kritiek van systeembeheerders.
5. Wat nu?
Met het einde van de ondersteuning voor Windows 10 in zicht op 14 oktober 2025, staat Microsoft op een kruispunt. Blijft het vasthouden aan zijn huidige koers, of kiest het voor een meer gebruikersgerichte benadering met een onbevestigde en onzekere komst van Windows 12?
De les is duidelijk: zelfs een marktleider als Microsoft kan gebruikers verliezen als het de balans tussen innovatie, controle en toegankelijkheid verliest.
Conclusie
Windows 11 is een technisch indrukwekkend systeem, maar de combinatie van hoge systeemeisen, prestatieproblemen en een gebrek aan keuzevrijheid heeft geleid tot een massale uitstroom van gebruikers. Microsoft heeft nog tijd om het tij te keren, maar dan moet het luisteren naar haar gebruikers, niet dicteren.